De doodstraf in Japan

Japan heeft vrijdag drie ter dood veroordeelde gevangenen opgehangen. Daarmee komt het aantal terechtstellingen dit jaar op negen, het hoogste aantal in 31 jaar. Japan is naast de Verenigde Staten het enige geïndustrialiseerde land dat de doodstraf uitvoert. Mensenrechtenorganisaties hebben de executies veroordeeld. Zelfs de Raad van Europa heeft geprotesteerd. Maar in Japan roept de doodstraf weinig weerstand op. Meer dan 80% van de bevolking staat achter de doodstraf. Het nieuws heeft vrijdag het tv-journaal van de openbare zender NHK zelfs niet gehaald, terwijl het bericht van de terechtstellingen buiten Japan wereldnieuws was.

Wat mensenrechtengroepen vooral afkeuren is de sfeer van geheimhouding rond de doodstraf. De uitvoering van het doodvonnis wordt maar de ochtend zelf aan de veroordeelde meegedeeld. Elke dag kan zijn laatste dag zijn. Gemiddeld wacht een gevangene 7 jaar en 11 maanden op zijn executie. Sommigen worden één jaar na het vonnis al terechtgesteld, maar anderen moeten meer dan 30 jaar wachten. De oudste terdoodveroordeelde is 86 jaar en wacht al sinds het begin van de jaren 70 op de voltrekking van zijn straf. Het is de minister van Justitie die de uitvoering van elk individueel doodsvonnis moet bekrachtigen en daardoor beslist wie de volgende aan de beurt is. Op dit ogenblik wachten nog 104 gevangenen in de doodcellen.

Het is zeker dat Kunio Hatoyama, de huidige minister van Jusititie en een hevige voorstander van de doodstraf, het ritme van de terechtstellingen gaat opvoeren. Om de kritiek rond de geheimhouding te counteren heeft de minister ditmaal de namen van de veroordeelden vrijgegeven. Hij heeft zelfs in het parlement uitleg gegeven over de executies. Dit was nog nooit eerder gebeurd. Maar dit verandert niets aan het feit dat gevangene zelf elke dag in onwetendheid moet leven in isoleercellen en onderworpen is aan een veel strenger regime dan de gewone gevangenen. Zelfs de familie wordt de kans niet gegeven om afscheid te nemen. Zij worden maar ingelicht na de uitvoering van de doodstraf.

De bekendste veroordeelde is Shoko Asahara, de sekteleider die het brein was achter de gasaanvallen in de metro van Tokio in 1995. Zijn doodsvonnis is in september 2006 definitief geworden. Het is weinig waarschijnlijk dat deze alom gehate figuur zeven jaar op de uitvoering van zijn vonnis zal moeten wachten.

Nog even vermelden dat Kunio Hatoyama de doodstraf in Japan heeft gerechtvaardigd met een typische Nihonjinron-theorie: 'als Japan de doodstraf heeft, dan is het omdat Japan beter is dan het Westen', meent de minister. Hier een vertaling van Hatoyama’s verbijsterende hersenkronkels in een interview met de Shuukan Asahi van 26 oktober (vertaling Japan Death Penalty Information Center http://www.jdpic.org):

Q: There is a big trend to abolish the death penalty worldwide. Why do you want to keep it in Japan?

HATOYAMA: The Japanese place so much importance on the value of life, so it is thought that one should pay with one’s life after taking the life of another. You see, the Western nations are civilizations based on power and war. So, conversely, things are moving against the death penalty. This is an important point to understand. The so called civilizations of power and war are opposite (from us). From incipient stages, their conception of the value of life is weaker than the Japanese. Therefore, they are moving toward abolishment of the death penalty. It is important that this discourse on civilizations be understood.

(Gepost in De Standaard Expatblog)